پایگاه خبری تحلیلی زاگرس نشینان

به گزارش زاگرس نشینان محمدکیانوش راد نماینده دوره ششم مجلس شورای اسلامی در مصاحبه ای با هفته نامه بیان به وضعیت مشعیت کارگران پرداختند.

چراجامعه‌ بستر اعتراضات متکثر شد؟ گروهی معترض به وضعیت معیشت و اقتصاد، گروهی در اعتراض توزیع منابع آبی و اعتراضاتی در اهواز و شوش از نوع کارگری را شاهد هستیم و… دقیقا چه اتفاقی در جامعه افتاده است؟
محمدکیانوش راد:وضعیت اعتراضی ِحاد ، حاصل بروز و ظهور بحران های حاد اجتماعی است . جامعه ایران وبالتبع خوزستان آبستن حوادث متعددی می تواند باشد که از نظر فرهنگی ، اجتماعی ، سیاسی و اقتصادی ، بحثی دراز دامن و هریک قابل شناسایی است . اما مهمتر و مشکل تر از شناسایی بحران ها ، بیان و ارائه راهکارها ، برنامه ها و نقشه راه برای حل و فصل چالش ها و بحران هاست .
متاسفانه علیرغم ارائه راهکارها ی متعدد، از سوی کارشناسان ، ظاهرا اجماع و اراده لازم برای حل مسائل کمتر به چشم می خورد.
روزمرگی وندانم کاری ها و به تاخیر انداختن تصمیم گیری ها همراه با بی دردی و بیخیالی و پرداختن به امور حاشیه ای و غیر مهم ، مردم را با تلنباری از مشکلات رها نموده است .
هنگامیکه حکومت ها و یا مدیران آن ، وجاهت ، اعتبار و اقتدار خویش را نزد مردم از دست می دهند و مردم باور به حل مشکلات توسط مسولان ِمستقر را از دست می دهند ، باید منتظر اعتراضات آشتی ناپذیر بود .
اگر بخواهیم به زبان برخی از پژوهشگران اجتماعی از جمله آصف بیات سخن گفت ، ظهور « سیاست های خیابانی » محصول رشد طبقه ای از « تهی دستان شهری » است که اعلام ِ نارضایتی های خویش را از وضعیت موجود ، به خیابان ها می کشند ، چون راهی دیگر برای حل آنها نمی یابند .
«تهی دستی » یک مفهوم صرفِ اقتصادی نیست . مفهومی است که به گروههای «فاقد امتیازات » در جامعه اطلاق می شود . وضعیتی چون درآمدِ پایین اقتصادی ، مهارت های پایین تخصصی ، و در نتیجه از جایگاه پایین احتماعی برخوردارند و آنها را در وضعیت اجتماعی نا امنی قرارمی دهد .
مشکلات کشاورزان و مساله کمبود آب ، وضع بدِ معیشتی کارگران صنعتی ، بیکاری ، سطح پایین آموزش و … خوزستان را به انباری انفجاری تبدیل نموده است . اگرچه حلِ همه این مشکلات در اختیار مسولان محلی نیست ، اما فقدان دانش ، تجربه و مهارت و تدبیر و اقتدار در فهم و حل مشکلات در مدیریت استان ، روزبه روز وضعیت را بحرانی تر می کند .

ظهور طبقه یا گروه جدیدی در استان از «لمپن سیاسی ها » و یا « نخبگان توخالی و پرهیاهو » و «دلالان و واسطه ها » که کارشان ، دادن و گرفتن هدیه و رشوه و کارچاق کنی است ، وضعیت خوزستان را بدتر از هرجایی در کشور نموده است . این هشدار جدی است که تنها توسط فعالان سیاسی و مدنی و رسانه های شجاع و پاک و مستقل و مردمی قابل روشنگری و اصلاح است .
هنر برخی از مدیران ، بازی با مشکلات و به تاخیر انداختن آنهاست . به عنوان مثال ، وقتی در چند سال اخیر کراراً مشکلات کارخانه و کارکنان گروه ملی فولاد و نیشکر هفت تپه مطرح بوده است ، چرا تدبیری برای حل آن و یا اقتاع سازی معترضان انجام نشده و چرا با مشاهده بیش از یکماه اعتراض هنوز اعتراضات ادامه دارد ؟

برخی از کارشناسان معتقدند ساختار سیاسی در ایران در مقابل این اعتراضات گارد گرفته و حتی حاضر به گفت و گو با معترضان نیست. نظر شما چیست؟

کیانوش راد:دقیقا همین است . علت آن فقدان مکانیسم های حل اختلاف است . به رسمیت نشناختن اتحادیه ها و سندیکاهای کارگری یکی از این مشکلات است . سندیکاهای کارگری ، سازمانی حرفه ای و تخصصی است که از حقوق کارگران در برابر کارفرمایان حمایت می کند . در نظام سرمایه داری نیز این سندیکاها به رسمیت شناخته شده اند و از حق قانونی اعتراض نیز برخوردارند و معمولا نیز با زمان کوتاهی توافق میان نمایندگان کارگری یا صنف مثلا معلمان یا اتوبوسرانان یا … صورت می گیرد . اما در اینجا بلافاصله نماینده کارگران یا معلمان ، یا دانشجویان و یا اتوبوسرانی و حتا حقوق دانان دستگیر و به روانه زندان می شود . تصمیمات و اقدامات بعضا در جهت حل مشکل نیست ، بلکه با امنیتی کردن موضوع ، عملا خواسته یا ناخواسته نهادهای امنیتی به گسترش بحران دامن می زنند .
اعتراضات و تجمعات کارگران نیشکر هفت تپه، گروه ملی فولاد، شهرداری شهرهای خوزستان، کارگران متروی اهواز و .. خوزستان را به صفحه نخست روزنامه‌ها و تیتر اخبار شبکه‌های تلویزیونی و ماهواره‌ای کشانده است. نخبگان و روشنفکران در سطح کشور تا چقدر توانستند در تحلیل جامعه شناختی این پدیده موفق باشند؟

محمدکیانوش راد :جامعه مدنی و جامعه کارگری و مطبوعات کشور و خصوصا در فضای مجازی بسیار خوب عمل نمودند . اما در خود ِ خوزستان چه بازتابی در میان مطبوعات داشت ؟ چه شخصیت های سیاسی و کدام حزب سیاسی از کارگران شهرداری ،گروه ملی ، کارگران نیشکر ، کارگران متروی اهواز حمایت کرد ؟ خب خیلی خیلی کم . تردید نکنید اگر همه حمایت می کردند خیلی زود به تقاضاهای معترضان پاسخ داده می شد .
نخبگان سیاسی بعضا خود را در جایگاه « سخنگوی طبقه متوسط » می دانند . این یعنی فراموشی طبقه کارگر . طبقه کارگر ما، با طبقه کارگر کشورهای پیشرفته فرق دارد . طبقه کارگر ما با فلاکت و نان بخور نمیر، زندگی می کند و زیر بار طاقت فرسای زندگی له و اورده شده است . در استان خوزستان این وضع فلاکت بارتراست .

شما پیشتر از سکوت شخصیت های سیاسی و کرختی و بی خیالی مسئولان و همچنین بی اعتنایی صدا و سیما در برخورد با این پدیده انتقاد کرده بودید. علت این همه اهمال را در چه می بینید؟

محمدکیانوش راد:بنظرم همانگونه که میلوان جیلاس در وصف « طبقه جدید » توضیح می دهد و یا تورستین وبلن در کتاب « نظریه طبقه تن آسا » بحث می کند ، ما در جمهوری اسلامی با طبقه ای از «مدیران تن آسا» و بیخیال و با ظهور طبقه ی جدیدی از « نوکیسه ها ی اقتصادی » مواجه هستیم که دستشان در دست برخی از مسولان هم هست . این طبقه بصورت پنهان و آشکار از هم حمایت می کنند . ظهور قارچ گونه پدیده هایی چون برخی صندوق ها و موسسات اعتباری ، بهره گیری از رانت در گرفتن برخی از پروژه ها با تبانی پنهان با برخی از مدیران و کشف دزدی های هزار میلیاردی در برخی بانک ها و نهادها ، حاصل همین روابط پنهان و دادن و گرفتن هدایا است .
همانطور که قبلا گفتم ، رسم هدیه دادن به مدیران بالاتر در خوزستان بیداد می کند . همین باعث رشد افراد بی کفایت با لابی دلالان و پیمانکاران در استان شده است و متخصصان و افراد شایسته خانه نشین شده اند .
از قدیم گفته اند سواره وضع پیاده را نمی داند .
اگر یکماه حقوق مدیران عقب بیفتد زمین و زمان را برهم می زنند ، اما کارگر بیچاره به صبر و تحمل توصیه می شود . مهمانی ها و ریخت و پاش های سمینارها و جلسات بی خاصیت فراوان ، اما کارگران شرمنده ی خانواده باید صبر کنند .
آستانه بیخیالی مسولان بالا رفته است . تا کارد به استخوان نرسد مشکلات حل نمی شود . متاسفانه صدا و سیما هم مشکلات همه جای عالم را می بیند اما مشکل دم دستی خویش را نمی بیند . صداو سیما دچار بیماری دوربینی است . نزدیک را نمی بیند اما دور را خوب می بیند . چوب را درچشم خویش نمی بیند ، اما خار را در پای مردمان دیگر بلاد بخوبی می بیند .
به نظر شما راه برون رفت از وضعیت امروز چه می‌تواند باشد؟

محمدکیانوش راد : راه برون رفت ، «حاکمیت نظام تدبیرو حکمرانی خوب » است . اداره کشور مثل همه کشورهایی که به رشد و توسعه رسیده اند . حاکمیت قانون و حاکم شدن متخصصان بر امور کشور . بقول بزرگمهر ، یکی از راههای خرابی کشور ، سپردن کارهای بزرگ به آدم های کوچک ، و گماردن افراد بزرگ به کارهای کوچک است . هر دو کشور و استان را به سقوط می کشاند و راه حل مشکل را با بن بست مواجه می کند . کاررا باید به کاردان سپرد . رفیق بازی ، فامیل گرایی ، همشهری بازی ،سهامی کردن پست ها و مدیریت ها بر اساس لابی های ثروت و قدرت ، آفت هر جامعه و حکومتی است . متاسفانه این وضعیت در کشور به سرعت در حال رشد است .
راه حل « حاکمیت قانون » ، « سپردن مسولیت ها به متخصصان » ، « عقلانیت و تدبیر در اجرا » و « نظارت بر اجرای قانون » و وجود « قوه قضاییه مستقل » است . در همه این موارد مشکل وجود دارد . تنها خواست و اراده مردم است که می تواند وضع بهتری را برای خود و جامعه و نسل آینده رقم زند و لاغیر …